การดูแลผู้ป่วยให้อาหารสายยางจมูกการดูแลผู้ป่วยที่ให้อาหารทางสายยางทางจมูก (Nasogastric Tube หรือ NG Tube) ต้องอาศัยความละเอียดอ่อนและระมัดระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากสายยางจะสัมผัสกับเนื้อเยื่อที่บอบบางในจมูกและคอ และมีความเสี่ยงต่อการเลื่อนหลุดสูง
นี่คือแนวทางการดูแลผู้ป่วยที่ให้อาหารทางสายยางทางจมูกอย่างครอบคลุม:
👃 การดูแลผู้ป่วยให้อาหารทางสายยางทางจมูก (NG Tube Care)
1. การดูแลความปลอดภัยของสายยาง (Tube Security)
รายการดูแล วิธีปฏิบัติที่ถูกต้อง จุดประสงค์
การตรวจสอบตำแหน่ง ต้องตรวจสอบรอยมาร์ค ที่สายยาง (บริเวณจมูก/ใบหู) ว่ายังอยู่ตำแหน่งเดิมหรือไม่ ก่อนให้อาหารทุกครั้ง ป้องกันการเลื่อนหลุดของสายเข้าไปสู่หลอดลมหรือปอด (Aspiration Risk)
การยึดสาย ติดพลาสเตอร์ยึดสาย บริเวณปีกจมูกและแก้มอย่างมั่นคง ป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยดึงสายโดยไม่ตั้งใจ
การเปลี่ยนพลาสเตอร์ ควรเปลี่ยนพลาสเตอร์ยึดสายทุกวัน และ สลับตำแหน่งที่ติด เล็กน้อย ป้องกันผิวหนังบริเวณปีกจมูกถูกกดทับ ระคายเคือง หรือเกิดแผลกดทับ
การดูแลสายส่วนเกิน ม้วนสายยางส่วนเกินและยึดติดกับเสื้อผ้า (บริเวณไหล่) ด้วยเทปเพื่อป้องกันการดึงรั้งหรือห้อยแกว่ง ป้องกันการดึงรั้ง และลดโอกาสที่สายจะเคลื่อนหลุด
2. การดูแลสุขอนามัย (Hygiene Care)
รายการดูแล วิธีปฏิบัติที่ถูกต้อง จุดประสงค์
การทำความสะอาดจมูก ใช้ไม้พันสำลีชุบน้ำสะอาด หรือน้ำเกลือ เช็ดทำความสะอาดเมือกและคราบสกปรกบริเวณรูจมูกและรอบ ๆ สายยาง ทุกวัน ลดการสะสมของเชื้อโรคและลดการระคายเคืองผิวหนัง
การดูแลช่องปาก ต้องแปรงฟัน/เช็ดช่องปากและลิ้น แม้ผู้ป่วยจะไม่ได้รับประทานอาหารทางปาก ป้องกันภาวะปากแห้ง, ลดการสะสมของเชื้อราและแบคทีเรียในช่องปาก (ซึ่งอาจนำไปสู่ปอดอักเสบได้)
การดูแลคอ หากผู้ป่วยรู้สึกไม่สบายคอ อาจใช้น้ำบ้วนปากหรือแปรงสีฟันขนอ่อนนุ่มทำความสะอาดลิ้นและกระพุ้งแก้ม ลดความรู้สึกไม่สบายตัวที่เกิดจากการระคายเคืองของสายยาง
3. การปฏิบัติตัวขณะให้อาหาร (Feeding Practice)
จัดท่าศีรษะสูง: ต้องจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่า ศีรษะสูง 30–45 องศา ตลอดเวลาที่ให้อาหาร และคงท่านั้นไว้ อย่างน้อย 30–60 นาที หลังให้อาหารเสร็จ
การตรวจสอบอาหารค้าง (GRV): หากมีคำแนะนำให้ตรวจสอบ ต้องวัดปริมาณอาหารค้าง ก่อนเริ่มให้อาหารทุกครั้ง เพื่อประเมินว่ากระเพาะอาหารพร้อมรับอาหารมื้อถัดไปหรือไม่
ล้างสายสม่ำเสมอ: ล้างสายด้วยน้ำสะอาด ก่อน-หลังให้อาหาร และระหว่างการให้ยาแต่ละชนิด เพื่อป้องกันการอุดตัน
4. การสังเกตและเฝ้าระวัง (Monitoring)
สังเกตอาการไม่พึงประสงค์: คอยสังเกตอาการผิดปกติ เช่น อาการไอ, หายใจมีเสียงดัง, ท้องอืด, อาเจียน, หรือท้องเสีย หากมีอาการเหล่านี้ให้ หยุดให้อาหารทันที และปรึกษาแพทย์
ตรวจสอบผิวหนัง: ดูแลบริเวณผิวหนังที่สัมผัสกับพลาสเตอร์ว่ามีอาการแดง, บวม, หรือมีแผลถลอกหรือไม่
การดูแลที่เข้มงวดและสม่ำเสมอจะช่วยให้การให้อาหารทางสายยางทางจมูกเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพค่ะ
