ทราบหรือเปล่า กว่า 80% ของเพศชายจะมีปัญหาโรคต่อมลูกหมากโตในช่วงปลายของชีวิต ซึ่งส่วนมากเจอได้ในเพศชายที่อายุตั้งแต่ 55 ปีขึ้นไป แล้วก็จากสถิตินี้เองอาจจะทำให้เหล่าคุณสุภาพบุรุษที่กำลังประสบปัญหาเกี่ยวกับเรื่องฉี่กังวลได้ว่าอาการที่เป็นอยู่ปัจจุบันนี้ ใช่อาการต่อมลูกหมากโตหรือเปล่า ถ้าเกิดเป็นแล้วอันตรายไหม หายเองได้หรือไม่ วันนี้พวกเราจะพามาหาคำตอบกัน
ต่อมลูกหมาก คือต่อมขนาดเท่าลูกวอลนัท อยู่รอบๆใต้กระเพาะปัสสาวะ โดยตัวต่อมจะมีท่อเยี่ยวผ่านกึ่งกลาง แล้วก็มีท่อนำน้ำอสุจิมาเปิดร่วมอยู่ในท่อเยี่ยวด้วย โดยตัวต่อมลูกหมากมายจะปฏิบัติหน้าที่ผลิตน้ำหล่อเลี้ยงน้ำอสุจิ แล้วก็สารปรับภาวะต่างๆเพื่อน้ำอสุจิสามารถว่ายในมดลูกในสถานการณ์ธรรมดาได้
ซึ่งโรคต่อมลูกหมากโต เป็นสภาวะที่เจอในผู้ชายที่แก่ขึ้น โดยต้นเหตุที่เกิดยังไม่ชัดเจนนัก แม้กระนั้นตัวโรคชมรมกับอายุที่มากขึ้นอย่างแจ่มแจ้ง เกือบจะเรียกว่าเป็นความเสื่อมแบบหนึ่งในผู้ชายก็ว่าได้ โดยจะเริ่มเจอที่อายุตั้งแต่ 50-55 ปี และก็จากสถิติเพศชายอายุ 60 กึ่งหนึ่งจะเริ่มมีลักษณะอาการของต่อมลูกหมากโต และก็เมื่ออายุ 70 ปี เพศชายถึง 80% จะมีลักษณะอาการของโรคต่อมลูกหมากโต
ต่อมลูกหมากโต เป็นคนละโรคกับโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก ที่สามารถกำเนิดในช่วงอายุเดียวกัน การแยก 2 โรคนี้ ธรรมดาเมื่อมาเจอหมอ คนไข้จะได้รับการตรวจค่า PSA (Prostate Specific Antigen) ซึ่งเป็นค่าจากต่อมลูกหมากที่ใช้บอกการเสี่ยงสำหรับในการเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก โดยแม้เจอค่าไม่ดีเหมือนปกติหมอจะมีการเสนอแนะเพื่อค้นหาโรคมะเร็งถัดไป
ลักษณะโรคต่อมลูกหมากโตคืออะไร
เพราะต่อมลูกหมากมีท่อฉี่วิ่งผ่านกึ่งกลาง การที่ต่อมลูกหมากโตขึ้นจะนำมาซึ่งการทำให้ฉี่ตรากตรำมากขึ้นเรื่อยๆ กระเพาะปัสสาวะก็จะมีแรงกดดันสูงมากขึ้นด้วย ซึ่งในแต่ละครั้งที่ฉี่จะมีผลให้ความยืดหยุ่นของกระเพาะปัสสาวะแปรไปด้วย โดยอาการฉี่ที่ไม่ปกติ สามารถแบ่งได้ 2 กรุ๊ปหลัก
- กรุ๊ปการชิ้งฉ่องไม่ปกติ (voiding symptom) ดังเช่น เยี่ยวไม่พุ่ง จะต้องเบ่งมาก ฉี่ขัดข้อง เยี่ยวไม่สุด เยี่ยวไม่ออกทันควัน
- กรุ๊ปการเก็บกักฉี่แตกต่างจากปกติ (storage symptom) อย่างเช่น อาการกลั้นเยี่ยวไม่อยู่ ปวดแล้วจำต้องไปฉี่โดยทันที เยี่ยวช่วงกลางคืนบ่อยครั้ง
การที่มีลักษณะทั้งยัง 2 กรุ๊ปแล้วเป็นมากขึ้นเรื่อยนอกเหนือจากทำให้ท่านภาพชีวิตถดถอยลงแล้ว ยังสามารถทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ ได้แก่ การได้รับเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ไตเสื่อมจากความดันในกระเพาะปัสสาวะสูงเกินความจำเป็น ฯลฯ
แนวทางรักษาเมื่อพบว่าคือต่อมลูกหมากโต
การดูแลและรักษาพื้นฐานจะเป็นการรักษาโดยการใช้ยา ซึ่งในขณะนี้จะมียาที่ใช้รักษาด้วยกันอยู่หลากหลายประเภท แต่ว่าที่นิยมใช้กันสำคัญๆมีอยู่ 2 กรุ๊ป
1. กรุ๊ปคลายกล้ามรอบๆต่อมลูกหมาก (alpha-blocker)
ยากลุ่มนี้เป็นยาหลักสำหรับเพื่อการรักษาต่อมลูกหมากโต ที่เน้นสำหรับเพื่อการออกฤทธิ์ที่กล้ามในต่อมลูกหมาก รวมทั้ง คอกระเพาะเยี่ยว ก่อให้เกิดการคลายตัว และก็ทำให้เยี่ยวได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
2. กรุ๊ปลดขนาดต่อมลูกหมาก (5ARI: 5alpha reductase inhibitor)
ยากลุ่มนี้มีฤทธิ์มุ่งไปที่การลดขนาดต่อมของลูกหมาก โดยยาจะลดขนาดต่อมลูกหมากได้โดยประมาณ 30% ในเวลา 6 เดือน แต่ว่าดังนี้ตัวยานี้มีข้อเสียเป็น ตัวยาจะไปลดควาพึงพอใจทางเพศของผู้ใช้ด้วย และก็ตัวยาจะลดค่า PSA ลง 50% ทำให้ค่ามองลดน้อยลงเวลาตรวจคัดเลือกกรองโรคมะเร็ง และก็ส่วนมากหมอชอบให้จ่ายยานี้สำหรับเพื่อการรักษากับคนป่วยที่ขนาดต่อมลูกหมากค่อนข้างจะใหญ่มากกว่า 30 ml. ขึ้นไป
ดังนี้แม้การดูแลและรักษาด้วยยาแล้วยังไม่ได้เรื่องที่ถูกใจ คนไข้มีความคิดว่าคุณภาพชีวิตยังไม่ดีมากยิ่งขึ้นเพียงพอ หรือมีภาวะแทรกซ้อน อย่างเช่น การได้รับเชื้อซ้ำไปซ้ำมา เยี่ยวไม่ออกจำต้องสวนสายเสมอๆมีนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ หมอจะเสนอแนะให้ทำผ่าตัดต่อมลูกหมาก
3. การผ่าตัดต่อมลูกหมากมายโต
การผ่าตัดต่อมลูกหมากมายโต ส่วนใหญ่จะทำผ่านการส่องกล้องผ่านท่อฉี่ เพราะได้ผลลัพธ์ที่ดีและก็ผู้เจ็บป่วยไม่ต้องมีแผลผ่าตัดอะไรก็แล้วแต่ใช้เวลาพักฟื้นสั้น ซึ่งแนวทางการผ่าตัดมีหลายแนวทาง แต่ว่าแนวทางที่ได้รับความนิยมในขณะนี้มีดังนี้
- TURP (Transurethral Resection of Prostate) เป็นการผ่าตัดโดยใช้หัวตัดกระแสไฟฟ้า นับว่าเป็นแนวทางที่แพร่หลายที่สุด เพราะเหตุว่าได้ผลลัพธ์โดยรวมดี ใช้เวลาพักฟื้น 2-3 วัน เหมาะสมกับต่อมลูกหมากโตขนาดปานกลางถึงใหญ่
- HoLEP (Holmium Laser Enucleation of Prostate) เป็นการผ่าตัดโดยใช้เลเซอร์มาช่วยตัด เหมาะกับต่อมลูกหมากที่มีขนาดใหญ่ขึ้น ใช้เวลาพักฟื้น 2-3 วัน เช่นเดียวกัน
- Water Vapor Therapy เป็นการผ่าตัดรักษาต่อมลูกหมากโตด้วยระบบละอองน้ำ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีใหม่หวานใจษาโดยการฉีดละอองน้ำที่มีอุณหภูมิ 103 องศาเซลเซียลเข้าไปที่เซลล์ต่อมลูกหมากเพื่อทำลายเยื่อในต่อมลูกหมาก ซึ่งจะมีผลให้เซลล์ต่อมลูกหมากส่วนที่แทรก หรือตันท่อฉี่ตายรวมทั้งยุบลง นำมาซึ่งการทำให้ท่อฉี่ขยายกว้างขึ้น รวมทั้งขนาดต่อมลูกหมากก็จะเล็กลงด้วย ทำให้คนไข้สามารถเยี่ยวได้สบายยกตัวอย่างเช่นเดิม โดยแนวทางการรักษานี้เหมาะกับต่อมลูกหมากขนาดเล็กถึงปานกลาง มีจุดเด่นในเรื่องระยะการพักฟื้นที่สั้นกว่า (เกือบจะไม่ต้องนอนโรงพยาบาล หรือพักไม่เกิน 24 ชั่วโมง)
ดังนี้การผ่าตัดแต่ละประเภทมีจุดเด่น-ข้อตำหนิในเนื้อหาอีกเยอะมากๆ รวมทั้งมีความเหมาะสมในระดับของโรคที่ต่างๆนาๆ คนป่วยควรจะหารือหมอให้รู้เรื่องอย่างสมบูรณ์ก่อนเข้ารับการผ่าตัด
ต่อมลูกหมากโต เป็นภาวการณ์ที่พบบ่อยในเพศชายที่แก่ขึ้น โดยยิ่งไปกว่านั้นเพศชายที่แก่กว่า 50 ปีขึ้นไป การเข้ารับการตรวจร่างกายรายปีที่เหมาะสมกับวัย 50 เพื่อค้นหาการเสี่ยงของโรคต่างๆที่บางทีอาจเกิดขึ้นในตอนวัยดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้วร่วมกับการหมั่นดูตนเอง แม้พบว่ามีปัญหาฉี่ตรากตรำขึ้น หรือบ่อยมากขึ้นจนถึงก่อกวนคุณภาพชีวิต ควรจะเข้าหาหมอและก็ตรวจระบบฟุตบาทเยี่ยว เพื่อใส่ความเสี่ยงของโรคต่อมลูกหมากโต ด้วยเหตุว่าถ้าหากทราบเร็วก็สามารถเข้ารับการดูแลและรักษาตั้งแต่เนิ่นๆทั้งยังในแบบการรับยาและก็ผ่าตัด จะช่วยลดความร้ายแรงรวมทั้งความสลับซับซ้อนสำหรับการรักษาได้
ถามข้อมูลเพิ่มเติมและก็นัดหมอถึงที่เหมาะ
ศูนย์ระบบฟุตบาทฉี่ ชั้น 4 โรงหมอหลุดพ้น
เวลา 08.00-20.00 น. โทร. 0-2079-0040
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายหมอ หรือบริการขอความเห็นแพทย์ออนไลน์